موسی بن جعفر(ع)

به ذرات کوچک و سخت که در یک یا هر دو کلیه تشکیل شده و گاهی به داخل حالب ها (لوله های عضلانی باریکی که ادرار را از کلیه ها به مثانه منتقل می کنند) انتقال مییابند سنگ کلیه میگویند. سنگ کلیه از نظر اندازه از یک دانه شن تا حدود یک توپ گلف متغیر بوده و ممکن است منفرد یا متعدد باشد.

سنگ کلیه معمولاً بزرگسالان بالای ۳۰ سال از هر دو جنس را مبتلا می سازد ولی در مردان شایع تر است.

علایم شایع سنگ کلیه 

-دوره های درد شدید و پیچشی (متناوب ) به فاصله هر چند دقیقه . درد معمولاً ابتدا در ناحیه پشت ، درست پایین دنده ها، ظاهر می گردد. در طی چند ساعت یا چند روز، ناحیه درد از مسیر حرکتی سنگ از حالب به طرف کشاله ران پیروی می کند. با دفع سنگ درد بیمار متوقف می گردد.

1. تهوع مکرر
2. دفع مقادیر اندک خون در ادرار.

علل :

• دفع زیادی کلسیم از ادرار که در اثر اختلال غدد پاراتیرویید ایجاد میشود یا در اثر مصرف بیش از حد کلسیم و ویتامین ـ د
• نقرس
• انسداد ادراری به هر دلیل
• کاهش حجم ادار
• رژیم غذایی نامتناسب (مصرف بیش از حد کلسیم)
• سابقه خانوادگی سنگ کلیه
• در بستر افتادن طولانی مدت به هر دلیل
• سوء مصرف الکل

تشخیص :

• آزمایش کامل ادرار و کشت ادرار
• عکس
• سونوگرافی کلیه
• سی تی اسکن

پیشگیری :

• مصرف روزانه حدود ۳ لیتر مایعات و عمدتاً آب خالص
• اجتناب از مصرف شیر و فرآورده های لبنی در صورتی که سنگ کلیه از نوع کلسیمی ـ فسفری باشد.
• خودداری از شرایطی که با تعریق بیش از حد همراه است.

درمان:

سنگ های بزرگ معمولاً در کلیه مانده و بدون علامتند، هرچند که می توانند به کلیه آسیب بزنند. سنگ های کوچک به آسانی همراه ادرار از طریق حالب دفع می گردند. سنگ های بین این دو اندازه که از طرفی قابلیت ورود به حالب را داشته و از طرف دیگر به اندازه کافی کوچک نیستند تا عبور آنها از حالب به آسانی صورت گیرد باعث ایجاد درد شدید می گردند. این سنگ ها معمولاً در طی چند روز دفع می گردند. چنانچه حرکت سنگ متوقف شده و باعث انسداد ادراری گردد، برای پیشگیری از آسیب بیشتر کلیه باید خارج گردد.

رژیم غذایی در افراد مبتلا به سنگ کلیه

• اگر نوع سنگ کلیه کلسیمی یا فسفری باشد، از مصرف فرآورده های لبنی ، شکلات و نارگیل خودداری کنید.
• اگر نوع سنگ کلیه فسفات باشد، رژیم غذایی حاوی اسیدها به اسیدی نگه داشتن مختصر ادرار کمک می کند.
• اگر نوع سنگ کلیه، اسیداوریکی یا سیستینی باشد، رژیم غذایی حاوی مواد قلیایی به قلیایی نگه داشتن مختصر ادرار کمک می کند.
• -در مورد همه انواع سنگهای کلیه،نوشیدن روزانه حداقل ۱۳ لیوان مایعات (و بیشتر از همه آب خالص ) ضروری است

شماره سند: MS/GS/PM/44

تاریخ صدور:   1/1397

تاریخ بازنگری: 4/1403

ویرایش: 4

بخش جراحی عمومی

بیمارستان موسی بن جعفر (ع)- مشهد

کمیته آموزش به بیمار

منبع: مدلاين پلاس

تلفن بیمارستان:05138596061

داخلی340-341